Morze, jeziora czy rzeki zawsze miały w sobie coś niezwykle przyciągającego. Może to nieposkromiona siła żywiołu, poczucie nieograniczonej przestrzeni czy po prostu możliwość wyrwania się z zgiełku codzienności? Bez względu na powód, pływanie łodzią motorową jest od wieków popularną formą rekreacji. Ale kto właściwie może prowadzić taki pływający pojazd?

Zanim jednak odpowiemy na to pytanie, przypomnijmy sobie, czym tak naprawdę jest łódź motorowa. W największym uproszczeniu jest to jednostka pływająca wyposażona w silnik spalinowy lub elektryczny. Ruch zapewniają jej więc nie żagle jak w przypadku jachtów, a napęd mechaniczny. Łodzie motorowe dzielą się na różne kategorie: sportowe, wycieczkowe, turystyczne, ratunkowe i wiele innych. Wszystkie jednak łączy potrzeba posiadania podstawowych kwalifikacji przez ich operatorów.

Wymóg patentów żeglarskich

Ogólna zasada jest taka, że aby prowadzić łódź motorową, należy posiadać odpowiedni patent żeglarski. To specjalne uprawnienie wydawane przez urzędy morskie lub żeglugi śródlądowej. Od lat w Polsce funkcjonuje kilka podstawowych jego rodzajów.

Popularny patent żeglarza jachtowego umożliwia prowadzenie niewielkich jednostek pływających z napędem mechanicznym o mocy do 20 kW (około 27 KM). To najmniejszy stopień uprawnień, na który można się zdecydować na samym początku przygody z łodziarstwem motorowym.

Kolejny w hierarchii jest patent sternika motorowodnego. Uprawnia on do prowadzenia łodzi motorowych bez ograniczeń mocy na wodach śródlądowych. Wraz z doświadczeniem wielu żeglarzy decyduje się właśnie na taki krok. Wymóg ten dotyczy wszystkich chcących pływać np. po dużych jeziorach mazurskich, gdzie napędzane silnikiem jednostki osiągają całkiem pokaźne gabaryty.

Krok dalej jest patent kapitana żeglugi śródlądowej. Uprawnia on do prowadzenia małych statków na szlakach wodnych śródlądowych. To podstawowy stopień kwalifikacji dla osób planujących komercyjną pracę w tym sektorze. Do tego oczywiście potrzebne są dodatkowe certyfikaty i szkolenia specjalistyczne.

Na samym szczycie piramidy uprawnień stoi patent kapitana żeglugi. To wyczyn tylko dla najbardziej doświadczonych wilków morskich, ponieważ pozwala prowadzić największe jednostki pływające po morzach i oceanach.

Warto tutaj odnotować, że cały czas trwają prace nad ujednoliceniem systemu patentów żeglarskich na terenie Unii Europejskiej. Ma to ułatwić swobodny przepływ kadr morskich pomiędzy poszczególnymi krajami.

Wymagania zdrowotne i inne przepisy

Niemal każda czynność wymagająca odpowiedzialności i skupienia wiąże się z pewnymi wymogami zdrowotnymi. Tak samo jest w przypadku prowadzenia jednostek pływających. Wszyscy ubiegający się o jakikolwiek patent żeglarski muszą przedstawić odpowiednie zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do żeglugi.

Co więcej, przed przystąpieniem do egzaminu patentowego każdy musi ukończyć odpowiednie szkolenie teoretyczne i praktyczne. Te prowadzone są przez licencjonowane firmy szkoleniowe, ośrodki żeglarskie lub związki stowarzyszeniowe. Zagadnienia obejmują m.in. prawo drogi, sygnały, locje nawigacyjne, przepisy portowe, ratownictwo, budowę jednostek pływających i wiele więcej.

Szkolenia trwają od kilku dni dla podstawowych uprawnień typu patent żeglarza jachtowego aż do kilku miesięcy w przypadku bardziej zaawansowanych, jak np. kapitan żeglugi wielkiej. Do tego oczywiście dochodzi odpowiednia praktyka pływania, która jest niezbędna, aby w pełni opanować tę wymagającą sztukę.

Szczególne względy bezpieczeństwa

Prowadzenie łodzi motorowej w stanie nietrzeźwym jest absolutnie niedopuszczalne i stanowi jedno z poważniejszych wykroczeń na wodzie. Traktowane jest tak samo jak prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu lub innych środków psychoaktywnych.

Żadna osoba będąca pod wpływem nie powinna w ogóle zbliżać się do steru jednostki pływającej. Za złamanie tego zakazu grożą wysokie grzywny, utrata uprawnień czy nawet więzienie w przypadku spowodowania wypadku. Bezpieczeństwo własne i innych użytkowników akwenu jest tu absolutnym priorytetem.

Również sam statek musi spełniać określone wymogi bezpieczeństwa, aby mógł być legalnie prowadzony. A to oznacza między innymi podstawowe wyposażenie ratunkowe, gaśnicze czy sygnalizacyjne. Ich zakres zależy od wielkości jednostki i planowanego obszaru jej eksploatacji.

Warto tu dodać, że wszystkie łodzie motorowe powyżej 20 KM mocy muszą mieć przydzielony numer rejestracyjny. Dla większych jednostek wymagane jest też posiadanie stosownych dokumentów rejestracyjnych i ubezpieczenia OC.

Jak widzimy, aby prowadzić łódź motorową, trzeba spełnić całą masę różnych wymogów prawnych i bezpieczeństwa. Ale z pewnością jest warto te obostrzenia przejść, by cieszyć się w pełni urokami żeglowania.

Bezpieczna i etyczna postawa na wodzie

Pomimo przestrzegania wszystkich przepisów, fundamentalne znaczenie ma też odpowiednia postawa moralna osób prowadzących łodzie motorowe. Nawet najbardziej szczegółowe prawo nie jest w stanie wszystkiego uregulować.

Dlatego tak istotne jest, aby zachowywać się na akwenie w sposób rozważny, zdyscyplinowany i z poszanowaniem dla innych użytkowników wód. Szarżowanie, popisy brawury czy nieprzestrzeganie zasad żeglugowych mogą skończyć się tragicznie. Lepiej o tym nie zapominać.

Równie ważna jest dbałość o środowisko naturalne. Zaśmiecanie wód, zanieczyszczanie ich czy niepotrzebna ingerencja w ekosystemy to niestety częste grzechy łodziarzy. A warto pamiętać, że wody to niewyczerpane źródło życia, które należy chronić dla dobra nas wszystkich.

Dlatego też do prowadzenia łodzi motorowej potrzeba również odpowiedzialności ekologicznej. Tylko taka postawa pozwoli nam zachować piękno i bogactwo natury dla następnych pokoleń.

Hobby dla każdego wieku

Pomimo licznych wymagań i obostrzeń, żeglowanie motorowodne pozostaje atrakcyjnym hobby dla ludzi w każdym wieku. Dla młodszych to świetna forma aktywnego wypoczynku pozwalająca na rozwijanie mnóstwa cennych umiejętności. Dla starszych to z kolei sposób na zachowanie sprawności fizycznej i umysłowej.

Co najważniejsze, niezależnie od metryki jest to niezwykła przygoda pozwalająca na łączność z naturą i oderwanie się od zgiełku miejskiego życia. A te wartości są dziś chyba cenniejsze niż kiedykolwiek wcześniej.

Jednak by w pełni korzystać z uroków pływania motorówką, trzeba się do tego odpowiednio przygotować. Zdobyć niezbędną wiedzę i umiejętności pod okiem doświadczonych instruktorów. Oraz otrzymać stosowne uprawnienia w postaci patentów żeglarskich.

Bo jak widzieliśmy, prowadzenie łodzi motorowej nie jest już takie proste, jak może się wydawać na pierwszy rzut oka. Odpowiednie przeszkolenie i licencje to bezwzględny wymóg, jeśli chcemy robić to w zgodzie z prawem.

Z drugiej jednak strony, po spełnieniu wszystkich formalności przed nami otwierają się całkiem nowe perspektywy. Możemy odkrywać uroki wodnych akwenów czy to w celach czysto rekreacyjnych, czy dla zarobkowania w przemyśle żeglugowym. Ograniczeni jesteśmy tylko własną wyobraźnią i gotowością do rozwijania swoich umiejętności.

Więc jeśli marzysz o pełnych przygód rejsach po jeziorach, rzekach i morzach, już dziś zacznij swoją drogę do zdobycia patentu żeglarskiego. Adepci tej pięknej sztuki są zawsze mile widziani, bez względu na swój wiek czy doświadczenie.